Zaterdag 25 augustus. Stockholm.

Had ik me gisteren weer helemaal druk gemaakt om niets! Toen ik vanmorgen in het restaurant kwam was het een stralend blauwe lucht en de zon scheen uitbundig. De deuren naar het terras stonden open en nu kon ik pas van het geweldige uitzicht over een groot meer genieten. Ik at mijn broodjes (ja Jip, die haring kende ik al en die hadden ze hier ook staan, heerlijk!) en werd weer als een vorstin behandeld. De thee werd aan tafel gebracht en er werd gekeken of het me aan niets mankeerde.

Toen nog maar eens naar de receptionist om te vragen hoe ik het best naar het centrum kon komen. Nu, dat bleek veel gemakkelijker dan dat het meisje me gisteren voorgeschoteld had. De eindhalte van bus 67 is voor het hotel, dus je stapt zo in. Dat had ik ook gelezen bij het boeken van dit hotel. Vervolgens zit je ongeveer 15 à 20 minuten in de bus en dan moet je overstappen op de metro, die je in een paar minuten afzet in het centrum. Kind kan de was doen. De reisduur varieert van een half uur tot maximaal 40 minuten en dat vind ik acceptabel, te meer omdat het hier heerlijk rustig is en ik de auto kan parkeren.

De receptionist nam ook mijn zorgen om het ontbreken van Zweedse kronen weg. Ik kon gewoon bij hem dagkaarten kopen voor het openbaar vervoer, hetgeen ik ook meteen gedaan heb. Dus ik hoefde helemaal niet eerst naar de bank!

Ik nam, samen met nog drie Nederlanders, de bus naar Odenplan, het overstapstation. Alles ging van een leien dakje en de metro zette me af bij het Centraal Station. Ik had ook nog een halte verder kunnen nemen, naar de Gamla Stan (oude stad), maar in het Centraal Station zat de VVV. Die kon ik dus niet vinden. Ik zag een heleboel agenten maar die wisten het ook niet. Totdat een vrouwelijke agent me de weg wees. Of zij wist het ook niet of ik heb het verkeerd begrepen, maar de VVV heb ik dus niet gevonden.

Ik raadpleegde mijn kaartje. Dan maar zonder VVV naar de oude stad. Het was niet zo ver lopen. Je liep een beetje van het ene eilandje naar het andere. En met die zon en al het water zag het er natuurlijk allemaal heel leuk uit. Op een van de eilandjes zag ik een schitterend groot huis, het Ridderhuset met ervoor een standbeeld van Gustaaf 1 van Zweden. Het was de vaste vergaderplaats van de Zweedse adel op Gamla Stan in Stockholm. Het gebouw werd tussen 1641 en 1547 gebouwd en was ontworpen door een Franse, Duitse en Nederlandse architect, Justus Vingboons. Deze was overigens ook de architect van het Trippenhuis in Amsterdam. Het Ridderhuset is een typisch voorbeeld van de Nederlandse barokstijl. De andere architecten waren Simon de la Valleé, Heinrich Wilhelm, en Jean de la Vallée. De beide zijvleugels werden pas in 1870 gebouwd. Overigens tekende Justus Vingboons voor de voorgevel, terwijl Jean de la Vallée het typische dak met de ronde ramen eraan toevoegde. Binnen zijn de muren bedekt met 2320 familiewapens van de Zweedse adel. Nog elke drie jaar komen afgevaardigden van de adel hier om te vergaderen.

Onder de indruk liep in de oude stad in. Die bestaat uit nauwe straatjes en steegjes met rood- en geel gepleisterde huizen. Het was er druk maar het was natuurlijk ook mooi weer. Er hingen wel veel politiehelikopters in de lucht. Dat had te maken met een demonstratie van ultrarechts. Toen ik later bij het VVV kwam hoorde ik dat je werd afgeraden om de kant op te gaan waar de demonstratie plaatsvond. Er was ontzettend veel politie op de been; er reden zelfs af en toe politiebusjes door de oude stad. Ik vond het geluid van de helikopters eigenlijk best wel wat beangstigend.

Ik liep verder en zag poortjes. Daar wil ik altijd doorheen. En dan sta je ineens op een mooie ronde binnenplaats met een fontein. Vervolgens ging ik een straatje omhoog, dat echt wel klimmen was, en kwam uit op de “Stortorget”, in het Nederlands de grote markt. “Stor” betekent groot en “torg” betekent markt. Er is nog altijd iets van het Noors blijven hangen uit de tijd dat Gilles en ik veel naar Scandinavië gingen. Hij had tenslotte ook zes maanden in Noorwegen gewerkt. Zo betekent bijvoorbeeld het woord “lil” klein en is een “lil bil” geen kleine bil maar een kleine auto. Bil is de afkorting van “automobil”. Wat is taal toch grappig hè. Nu moet ik eerlijk zeggen dat ik niet zoveel met de Scandinavische talen heb. Overigens heb ik de laatste dagen, en vooral tijdens de zeereis, aan Gilles gedacht. Wat had hij van deze reis genoten! Hij zou wel met het autorijden in de steden in paniek zijn geraakt.

Ik dwaal weer af. Het Stortorget wordt gedomineerd door gele en rode gevels uit de 17de en 18de eeuw. Hier vond in 1520 het “bloedbad van Stockholm” plaats, waarbij de Deens-Zweedse koning Christiaan de Tweede bijna 100 edelen liet vermoorden.
Naar aanleiding hiervan verloor Christiaan II zijn kroon aan zijn oom Frederik.

De Stortorget is het oudste plein van Stockholm. Het is het historische centrum van Stockholm, waarop de middeleeuwse bebouwing langzaam uitgebreid is. Het is gelegen in het centrum van een plateau in de wijk Stadsholmen. Het was vroeger niet het mooie middeleeuwse plein zoals dat in zoveel Europese steden voorkwam. Het ontwikkelde zich stap voor stap. Af en toe werden huizen en gebouwen eraan toegevoegd. De uitzondering hierop is het beursgebouw, dat zich aan de noordzijde bevindt. Hierdoor wordt het zicht op de kathedraal en het koninklijk paleis belemmerd.

In het beursgebouw vinden de Zweedse academie, het Nobelmuseum en de Nobel bibliotheek onderdak. Het is ontworpen door Erik Palmstedt en gebouwd tussen 1773 en 1776. Het verving het stadhuis dat zich gedurende enkele honderden jaren op die plek bevond. Het ontwerp van het gebouw in Franse rococostijl heeft de vorm van een trapezium. Hoewel het gebouw vooral ontworpen is als een privé paleis, herken je aan het fronton en aan de lantaarnvormige koepel toch zijn publieke status.

Midden op het plein staat een fontein die ook ontworpen werd door Palmstedt. Hij droogde op in 1856 doordat het land omhoogkwam. Vandaag de dag is hij aangesloten op het waterleidingsysteem.

Een mooi huis is ook het huis dat in 1640 gebouwd werd door de koopman Hans Bremer. Het heeft nog de originele kruisgewelven en een Duitse inscriptie boven de deur. Het huis heet nu het “Grill huis” naar de smid Antoni Grill, die in 1680 vanuit Augsburg geëmigreerd was naar Zweden. De gevel in de vorm van een klaverblad werd in 1718 toegevoegd en het huis kreeg zijn levendige blauwe kleur en een rococo-portaal.

Er is nog veel meer te vertellen over de huizen aan dit plein, maar dan ben ik morgen nog niet klaar. Ik wilde nog een kerk bezoeken maar ik moest entree betalen. Dat kon ik dus niet, reden te meer om een geldautomaat op te zoeken. Die was ik nog niet tegengekomen. De kathedraal ging ook net dicht dus daar kon ik ook niet naar binnen. Ik vond eindelijk het VVV en kreeg nuttige informatie. Ik kocht een gidsje over Stockholm (ik had mijn gidsje thuis laten liggen) maar later bleek daar weinig nuttigs in te staan. Maar ik wist nu wel waar de geldautomaat was. Dus dat heb ik eerst maar eens gedaan en een paar postzegels voor mijn schoonzusje gekocht.
Ik hoorde ineens een kapel spelen en ik dacht nog: “Gezellig”. Maar er stonden wel heel veel mensen te kijken. Bleek het de aflossing van de wacht te zijn bij het Koninklijk Paleis. Ik was nog net op tijd om een deel mee te maken. Die mevrouw van het VVV had gezegd dat het om een uur was maar het was al om half een.
Maar goed, de militaire kapel begeleidde alles en tja, wat moet ik ervan vinden?

Bracht me gelijk bij het Koninklijk Paleis. Ik heb wat foto’s genomen en op de grote binnenplaats een kopje theegedronken. Vervolgens wilde ik via een andere poort weer naar buiten, maar ik was verrast door het mooie stuc- en beeldhouwwerk in de plafonds en de muren. Er waren twee hoge trappen, waarvan de een leidde naar de troonzaal. De ander leidde naar de koninklijke kapel. Schitterende plafondbeschilderingen, kansel, prachtig houtsnijwerk en schitterend orgel, alles uitgevoerd in barok. Er stonden nog hele oude kerkbanken in. Zij zijn gered uit een eerder kerkgebouw dat samen met het paleis in 1697 afbrandde.

Het volgende highlight dat ik bezocht was de Kathedraal van Stockholm. Alles ligt vrij dicht bij elkaar dus het is goed te belopen. Hoewel, die keitjes? Ook de kathedraal overtrof mijn stoutste verwachtingen. Een hoogaltaar van zilver en ebbenhout, een zevenarmige bronzen kandelaar van 3,7 meter hoog uit de 15de eeuw en een schitterend sculptuur van eikenhout. Het stelt Joris en de draak voor en was gewijd in 1489. Je gaat ergens naar toe en je hebt niet altijd een voorstelling van iets. Maar deze kathedraal overtrof mijn stoutste verwachtingen.

Als laatste had ik de kerk op mijn lijstje staan waarvoor ik vanmorgen geen geld had. Ook nu stond hij op het punt om dicht te gaan, maar ik mocht toch nog even een paar minuten naar binnen. Ik kon er geen foto’s meer van maken want mijn toestel moet ik eerst weer opladen. Maar ook deze kerk, de St. Gertrud of de Duitse kerk, is een en al pracht en praal. Misschien dat ik er morgen nog een keertje naar toe ga. Het ligt eraan hoe moe ik ben. Morgen wordt het weer iets minder dan vandaag. Ik heb het Vasamuseum op mijn lijstje staan en misschien het ABBA museum. Beide musea staan op een eiland dus dan moet ik weer met een veerpont. Ach, misschien wordt het wel weer zulk mooi weer als vandaag. Alle terrassen zaten vol. Ik kocht nog een broodje voor vanavond en zocht de metro op. Ik stapte nu op bij halte Gamla Stan. Een paar haltes, toen de bushalte weer opzoeken en met een half uurtje was ik weer in het hotel. Best te doen dus.