Riga

Vrijdag 4 augustus.

Nog een dag in Riga. Ik heb wel eens een boek gelezen van Henning Mankell, “De honden van Riga”. Toen wist ik nog niet dat ik er ooit zelf zou komen.

Ik was vanmorgen al om half zeven wakker en besloot gelijk maar op te staan. Zodoende zat ik al vroeg aan het ontbijt wat een geluk was, want daarna werden er een paar blikken bejaarden open getrokken. Er bleken vier bussen buiten te staan! En die willen allemaal thee en koffie en vooral hun bordje vol. Ik doe al twee dagen geen ei, bacon en worst meer want anders word ik nog eens een worst. Ik neem gewoon broodjes met kaas en een stukje fruit. Maar ik was dus al bijna klaar toen ze allemaal binnenkwamen.

Het was sowieso noodzakelijk om vroeg op te staan, want ik wilde naar de centrale markt in Riga. En er is maar één tram die ik kan nemen zonder over te stappen, nummer 3, en die rijdt maar eens per uur. Ik moest dus om kwart voor negen op de halte staan. En het klopte. Zodoende stond ik keurig om kwart over negen voor de markt.

Die markt is heel bijzonder. Hij bevindt zich in vier oude zeppelinhallen, die door de Duitsers in Letland na de Eerste Wereldoorlog achtergelaten zijn. Het is één van de grootste overdekte markten van Europa. De markt werd in 1930 geopend en heeft met een beetje geluk de Tweede Wereldoorlog overleefd. Hier doen de mensen uit Riga hun boodschappen en het is een totaal andere wereld dan het oude centrum. Elke dag komen hier tussen de 80.000 en 100.000 bezoekers. Het begint al voor de hallen. Rijen stalletjes met van alles en nog wat: van barnsteen (natuurlijk) tot gebreide spulletjes, bloemen, fruit, kleding, technische apparaten....van alles.

Elke zeppelinhal heeft zijn specialiteit. In grote lijnen is er een hal met vlees, een hal met groente, een hal met zuivelproducten en een hal mes vis. Ik had me voorgenomen een blikje echte kaviaar te kopen want ik vind het echt lekker. Maar het kleinste blikje, zo groot als een klein sieradendoosje, kostte al 27,50. En dat heb ik er nu net niet voor over. Vooral de vishal was de moeite waard om te zien.

Ik heb de hand op de knip gehouden en ben weer naar buiten gegaan. Mijn oog viel op het gebouw van de Letse Academie voor de Wetenschap. Ik had thuis gelezen dat je helemaal naar de 17de verdieping kunt, vanwaar je een prachtig uitzicht over de stad hebt. De lift ging tot de 15de, dus ik moest een paar trappen lopen. Maar dan krijg je ook wat! Een schitterend uitzicht naar alle kanten. Beneden stroomde de rivier. Zoals Londen zijn Theems heeft en Parijs zijn Seine heeft Riga zijn Daugava. Ik was de enige bezoeker, want het ligt een beetje buiten het toeristengebied.

Het gebouw wordt omschreven als de “halfzus van de zeven zusters, de zeven stalinistische gebouwen in Moskou”. Hij wordt ook wel “Stalins verjaardagstaart” genoemd, want hij is gebouwd met het geld van de “vrijwillige donaties” van de Letse bevolking en gul gedecoreerd met hamers en sikkels. De “torenflat” werd in 1958 gebouwd en was oorspronkelijk bestemd voor de huisvesting van kolchozeboeren. Maar na de voltooiing werd het aan de Academie geschonken. De bij elke verdieping smaller wordende dakconstructie moest naar men zegt verhinderen dat het gebouw doelgericht uit de lucht gebombardeerd kon worden. Voor vijf euro mag je met de lift naar boven. Ik heb mijn ogen maar dichtgedaan want ik stond helemaal alleen in de lift en ik vond het doodeng. Maar zoals je merkt, ik heb het overleefd.

Aan de overkant van de straat stond een Russisch orthodox kerkje, de Kerk van de Heilige Alexander Newsky. Daar wilde ik wel naar binnen. Ik wil trouwens altijd in gebouwen die niet beschreven worden. Ik was decent gekleed maar kwam niet door de keuring. Mijn hoofd was niet bedekt. Geen nood, er waren sjaals op voorraad. En zo liep ik tussen een aantal stokoude vrouwtjes door het kerkje. De vrouwtjes waren in het zwart gekleed en bezig alle iconen op te wrijven. Er was ook een hele mooie iconostase. En natuurlijk, weer geen toerist te zien.

De sfeer in dit deel van Riga is heel anders dan die van de rest van de stad. Het wordt de Moskouse Voorstad genoemd. De hoofdstraat voert als het ware regelrecht naar Moskou. Hier woonden vroeger vooral Joden en Russen. De straatnamen verwijzen naar Russische schrijvers: Toergenjev, Gogol.....het doet mij denken aan mijn middelbare schooltijd, toen het heel “in” was om Russische literatuur te lezen. De Goelag Archipel van Solzjenitsyn, boeken van Dostojevski, Tolstoj....en wie zat er niet heerlijk te zwijmelen bij Dokter Zhivago, een film naar het gelijknamige boek van Boris Pasternak.

Het werd weer tijd om dit deel van de stad te verlaten en ik pakte de bus naar de “nieuwe stad”. Hier staan bijna 800 jugendstilgebouwen, het één nog mooier dan het ander. Echt een aanrader om te doen. Veel gebouwen bevinden zich in een hoek van drie straten: de Elizabetes iela, de Alberta iela en de Antonijas iela. Zoals jullie misschien kunnen bedenken betekent iela straat. Het viel me op dat het zelfs hier niet druk was. Af en toe kwam er een bus langsrijden die maar net in de straat paste. En dan zag je of alle hoofden naar rechts gaan of naar links. Het is toch veel leuker om het zelf te doen.

Ik nam weer de bus naar het centrum. Ik wilde terug naar het hotel want dan kon ik nog even slapen en daarna weer op stap gaan. Alleen dat pakte verkeerd uit. Ik kwam heel ergens anders terecht: in een of andere voorstad. Ik ben uitgestapt en heb toen maar de weg gevraagd. Ik ben weer met de trolleybus teruggereden en gelukkig zag ik mijn tram weer, die me naar mijn hotel reed.

Om vier uur ging ik nog even terug naar het oude centrum. Ik wilde toch nog even de dom bekijken. Maar helaas, het mocht niet zo zijn. De deur ging voor mijn neus op slot. Daarna maar op zoek naar een restaurantje. Ik hoefde niet alleen te eten want ik deelde de maaltijd met een echtpaar uit Duitsland dat ik op de boot heb leren kennen. We doen een beetje dezelfde route.

Maar aan deze dag komt ook weer een eind. Ik heb afscheid genomen omdat ik altijd voor het donker terug wil zijn. Het was wel gezellig. En natuurlijk weer schitterend weer. Afgelopen nacht had het geregend en er waaide een lekker windje door de stad. Maar het was lekker zonnig en iedereen was buiten. Weer geen jas nodig gehad.