Zondag 13 augustus. Vilnius

Zondag 13 augustus. Vilnius.

Vannacht is het hier noodweer geweest. Weerlichten, zwaar onweer met echte harde klappen. Zoals vanmorgen op de nieuwssite van Litouwen te lezen stond: “ Razende storm, ontwortelde bomen, duizenden mensen zaten zonder elektriciteit en hagelstenen zo groot als biljartballen.” Veel auto’s in het land waren beschadigd, maar de hagel is hier gelukkig weggebleven.

Omdat het regende heb ik maar een keertje uitgeslapen. Maar om een uur of elf werd het beter en ik heb tenslotte een regenjack bij me, dus dan kan je er best op uit. Ik had nog een paar dingen op mijn lijstje staan. Ik heb de receptie weer een taxi laten bellen om me naar het centrum te brengen. Die was er vrij snel en hij vroeg 1,60. Achteraf dacht ik dat ik beter meer had kunnen betalen voor een betere chauffeur. Hij was al wat ouder maar reed als een gek. Hij ging echt niet wachten of opzij voor voetgangers. Zo gebeurde het dat hij met zijn rechter zijspiegel keihard tegen de elleboog van een oude toerist aanreed. De spiegel klapte er zelfs van in. Maar stoppen, ho maar. Verder mocht hij een straat niet inrijden, wat hij toch deed. Mensen die hem voor gek verklaarden.....die man was een gevaar op de weg.

Allereerst wilde ik door een straatje lopen dat bekend was om zijn mooie binnenplaatsen. En daarna naar....een museum. Ik ben nogal gek van barnsteen en ik ben naar het barnsteenmuseum geweest. Daar werd ik op een stoel gezet en kreeg ik privé uitleg over het ontstaan van barnsteen.

Verreweg de meeste barnsteen wordt voor de kust van Kaliningrad gevonden. Tegenwoordig wordt het ook gedolven. Barnsteen is er in allerlei kleuren. De meest zuivere is de honingkleur, die wij goed kennen. Maar je hebt ook groen barnsteen, waar bijvoorbeeld meer plantenresten inzitten. Daarnaast heb je blauwe barnsteen, witte barnsteen (zeer zeldzaam) en lichtgele barnsteen, waarin weer meer luchtblaasjes zitten.

De druppelvorm is barnsteen dat eigenlijk van takken “afdruppelt”. Verder heb je de grote brokken, waarin de afdrukken van de schors nog te zien is. De boom waar het hars van afkomstig is, de pinus succinifera, is een prehistorische naaldboom. De hars is miljoenen jaren geleden uit de bomen gedropen en via rivieren naar de zee vervoerd. Soms komt er een insect in de hars terecht. Dit fossiel blijft in de versteende barnsteen zichtbaar. Door de ouderdom verdwijnen de kleuren van het insect en wordt het zwart. In het museum was een stuk barnsteen te zien met een embryo van een hagedis erin.

Vroeger werd barnsteen al op waarde geschat. Zelfs de Romeinen kenden het barnsteen en er waren ook zogenaamde barnsteenroutes. Al met al, een interessante les.

Verder ging ik, op zoek naar de “literatuurstraat”. In de 19de eeuw waren er in deze straat veel boekwinkels en antiquiteitenwinkels te vinden. Zo kwam deze straat aan zijn naam: schrijvers, literatuur. De muren van de literatuurstraat zijn bedekt met meer dan honderd objecten van keramiek, hout, metaal en glas.

Het idee is ontstaan in 2008 en het zou oorspronkelijk een tijdelijke tentoonstelling zijn. De officiële opening was in mei 2009 en sindsdien komen er nog steeds nieuwe objecten bij. Voorwaarde voor een schrijver om een object te mogen plaatsen is dat hij een relatie moet hebben met de cultuur van Litouwen. De materialen zijn resistent tegen allerlei weersomstandigheden en de objecten hebben allemaal een afmeting van 33,5 x 33,5.

Voorbeelden van schrijvers van wie ik iets heb gezien zijn onder andere Günter Grass en Simone de Beauvoir. Het was erg leuk om te zien. Verder was er ergens nog een muur waarin halve theepotjes ingemetseld waren. Het maakt een grauw straatje gelijk veel kleurrijker.

Ik was ondertussen weer in de hoofdstraat aangeland, de Pilies, en vervolgde mijn route weer naar het Stadhuisplein. Ik heb nog een aantal kerken bezocht, maar om ze nou allemaal te gaan beschrijven nee, dat doe ik maar niet. Maar het is wel zo dat, als je de ene kerk uit bent, de volgende er alweer aankomt. Dan weer katholiek, dan weer Russisch-Orthodox. In de laatste zijn trouwens geen stoelen. Tijdens de mis staat iedereen, alleen hele oude mensen mogen zitten. Vergeet niet dat een mis in een Russisch-Orthodoxe kerk gauw drie à vier uur kan duren! Men staat om gezamenlijk hun eerbied tot uitdrukking te brengen. Er worden geen muziekinstrumenten gebruikt; er is wel veel koorzang.

Ik bezocht de Sint Casimir (Jezuïten) met op de koepel een geweldige kroon, de Russisch-Orthodoxe Heilig Geestkerk (de belangrijkste orthodoxe kerk van Litouwen en de zetel van de patriarch) en de Sint Theresiakerk.

Maar ik liep deze kant vooral op om de Poort van het Morgenrood te bewonderen. De poort is een van de belangrijkste symbolen van Vilnius. Hij stond op de weg naar onder andere Minsk en Medininkai, welke naam de poort oorspronkelijk had. Het was een van de eerste vijf poorten die samen met de stadsmuren gebouwd werden tussen 1503 en 1522. De poort is rechthoekig van vorm en bevat zowel kernmerken uit de gotiek als uit de Renaissance. Maar het belangrijkste is de beeltenis van de gouden Maria. De kleine afbeelding gaat schuil achter een gewaad van kunstig versierd, verguld zilver. Zij moet de stad behoeden voor branden en werd in17de eeuw “wonderdadig” verklaard.

Van heinde en verre komen de mensen hiernaartoe om te bidden. Ook de paus heeft hier een mis gehouden.

Naar verluidt heeft Barbara Radvilaite (1520-1551) model gestaan voor de Maria-afbeelding. Koning Sigismund II August van Polen wilde trouwen met dit meisje, dat een grote schoonheid werd toegedicht. Zij kwam uit een van de rijkste Litouwse families, maar het hof was tegen het huwelijk omdat ze een burgermeisje was. Daarom trouwde koning Sigismund in het geheim met haar. Een jaar voor haar dood werd Barbara uiteindelijk als koningin erkend.

Nu restte nog een ding om te doen in Vilnius. Ik had gelezen dat je naar de skybar kunt van het Radissonblu kunt waar je wat kunt drinken terwijl je van het uitzicht geniet. Die skybar is namelijk op de 22ste etage. Ik heb er een taxi naar toe genomen, maar de bar ging pas om vijf uur open. Dan had ik nog anderhalf uur moeten wachten. Maar ik mocht toch naar boven om van het uitzicht te genieten en foto’s te maken. Daar was ik dus ook weer alleen.

Vanaf het Radisson nam ik weer een taxi naar mijn eigen hotel. Ik had geen zin om uit eten te gaan dus ik heb bij Maxima boodschappen gedaan. En wat heb ik gegeten?

Šuieži pjaustyti arbŭzai, Keptas naminis kiaulienos kotletas en Kepti viščiukų sparneliai. Lekker hoor. Even voor degenen die niet zo goed Litouws spreken als ik: kippenvleugeltjes, een soort platte gehaktbal en een bakje fruit. Dat kotletas is natuurlijk wel te herkennen. Bij elke kassa staat trouwens iemand om je te helpen inpakken. De jongeman wees naar mijn rugzak. Ik dacht dat hij wilde controleren of ik er wat in had gestopt. Maar hij wilde alleen maar helpen, wat hij dan ook mocht. Hij vroeg waar ik vandaan kwam en toen ik Holland zei, had hij gelijk een verhaal dat hij er geweest was en dat hij het zo een leuk land vond. Hij had in Gouda gezeten en vond Rotterdam geweldig. Maar hij moest weer verder dus we namen afscheid.

In het hotel heb ik lekker zitten eten en zo is er weer een dag voorbij. Morgen weer een rijd-dag. Op naar Polen, Mazurië.