28 mei 2025Bezoek aan Florence

Woensdag 28 mei Florence

Vandaag hadden we een dagje Florence gepland. Dat betekende vroeg opstaan. Om half zeven ging de wekker. We reden naar de parkeerplaats bij het station van Figline Valdarno, de plaats waar de camping is. Die parkeerplaats had een onmogelijke naam: Piazza Caduti di Pian d’Albero. We wilden de trein van 8.21 hebben, maar we waren zo vroeg dat we de trein van 8.09 nog konden halen. Het was sowieso gelukt want de trein had een kwartier vertraging. Je moet overigens wel uitzoeken welke trein je neemt, want de ene doet er ongeveer een half uur over, de ander een uur en een kwartier. Het was voor mij wel even een “dingetje” om de trein in te komen: laag perron, drie hoge treden! Maar het lukte.

We kwamen al vroeg aan op het station van Florence, stazione Santa Maria Novella, genoemd naar de kerk die er vlakbij staat. Ik stelde Rinske voor om daar maar eerst naar toe te gaan. We waren er toch en ik kon me herinneren dat Gilles en ik hem erg mooi vonden. En dat was ook zo. Aan de gevel aan de kant van het station zou je het niet zeggen, maar aan de andere kant is de gevel echt de moeite waard. De kerk en het bijbehorende klooster zijn ontworpen door twee broeders van de Orde der Dominicanen. Met de bouw van de kerk is begonnen in de helft van de 13^de eeuw. Toen de romaans-gotische campanile af was in 1360 was de kerk voltooid. De bouw had 80 jaar geduurd.

Ook in 1360 werd een serie gotische arcades aan de gevel toegevoegd met het idee daar sarcofagen in onder te brengen. De kerk werd gewijd in 1420.

De gevel is heel bijzonder. Hij is van wit marmer met inlegwerk van groen marmer uit Prato, zoals meer kerken hier dat hebben. Het onderste deel van de façade bestaat uit ronde bogen, van elkaar gescheiden door lisenen (architectonisch siermotief in de vorm van een verticale, iets uitspringende muurband) met eronder rechthoekige sierfiguren en wit-groen gestreepte gotische spitsbogen die de grafnissen omsluiten. De bogengalerij strekt zich helemaal langs de aangrenzende straat uit.

Boven het gotische onderste deel van de gevel werd in de 15^de eeuw een hoofdportaal in renaissancestijl aangebracht. Ter weerszijden van het hoofdportaal werden reusachtige voluten (spiraal- of krulvormige versiering) aangebracht, waardoor het brede onderstuk met het smalle onderstuk verbonden werd. In het bovenstuk van de gevel zijn vier wit-groene pilasters. Hierboven bevindt zich een driehoekig fronton waarin het Christusmonogram is aangebracht.

De kerk bezit waardevolle fresco’s, onder andere van Masaccio. Hij heeft als eerste de beginselen van het perspectief toegepast, wat een enorme dieptewerking geeft. In de kerk bevindt zich ook een spreuk: “Wat u nu bent, was ik ooit; wat ik nu ben, zult u ooit worden”. Iets om over na te denken!

In de kerk vinden we onder andere het grafmonument van Nicola Pisano. In het koor vinden we schitterende fresco’s van Domenico Ghirlandaio, die hierbij hulp heeft gehad van onder andere zijn leerling Michelangelo. Tegen de achterwand zie je Het Laatste Oordeel, tegen de rechterwand de Hel en tegen de linker het Paradijs, waar vrouwen ontbreken! Met wat speurwerk kun je zelfs Dante ontdekken.

Vanuit de kerk loop je het klooster in. Eerst kom je in de “Chiostro Verde”. De muren zijn allemaal bedekt met mooie fresco’s. Je ziet voorstellingen van de Zondvloed en van het offer van Noach. We bewonderden de “Cappellone degli Spagnoli”, de Kapel van de Spanjaarden. Dit was oorspronkelijk de kapittelzaal, maar in de 16^de eeuw werd het de kapel voor Eleonora van Toledo en haar gevolg. Ook hier zijn weer schitterende fresco’s. Buiten de “Chiostro Verde” is er ook een Chiostro Grande, een oase in deze drukke stad met op de muren weer fresco’s en mooie cipressen.

Er is natuurlijk veel meer te schrijven over deze mooie kerk, maar ik laat het hierbij.

Na ons bezoek aan de Santa Maria Novella liepen we richting Duomo: de Santa Maria del Fiore. Er zijn een aantal dingen die je kunt bezichtigen: de Duomo, het Baptisterium (doopkapel), de toren, de koepel en het museum. Wij kozen voor de Duomo en het Baptisterium. Niet omdat we in de andere mogelijkheden niet geïnteresseerd waren, maar omdat de koepel al volgeboekt was en we hadden geen zin om de toren te beklimmen. Trouwens, dat was voor mij een onmogelijke actie geweest. Voor de Duomo hoeft niet betaald te worden, maar voor de rest van de attracties wel. En dat kan behoorlijk oplopen. Nu wist ik dat ik gratis en met voorrang naar binnen kon met een begeleider omdat ik niet zo lang staan kan. Anders was een bezoek aan de Duomo voor mij onmogelijk geweest. We moesten de rugzakken afgeven en er stond echt al een hele lange rij te wachten. Zonder problemen werden we in de dom gelaten door een suppoost. In het middenpad schuifelde de rij mensen achter elkaar richting koepel. Je kon niet even gaan zitten, alles was afgezet. Dus voetje voor voetje naar de koepel, iedereen hoofd omhoog, daarna weer voetje voor voetje terug door het middenpad. Niet even naar links of naar rechts, dat was er niet bij. Via de speciale route liepen we weer onder begeleiding naar buiten.

Met de bouw van de Duomo werd in 1296 begonnen. Nadat de eerste architect in 1302 gestorven was, nam Giotto de opdracht over. Tegelijkertijd begon hij met de bouw van de campanile. Op zijn beurt nam Andrea Pisano in 1337 de leiding over, nadat Giotto overleden was. In de 14^de eeuw werden de oorspronkelijke plannen gewijzigd. De kerk werd groter en er kwam een ingewikkelde koorpartij. Over de hele breedte van het schip en de zijbeuken moest nu een koepel komen.

De koepel van Brunelleschi is heel bijzonder. Hij is voltooid in 1434 Het zijn als het ware twee “schalen” die in elkaar passen en die op een ingenieuze manier aan elkaar zijn gezet. Omdat hij niet massief is, is de koepel vaal minder zwaar. Ook gebruikte hij bakstenen in plaats van natuursteen. Het geheel werd gemetseld met sneldrogende specie in een visgraatmotief. Zo ondersteunt de koepel als het ware zichzelf. De koepel heeft een diameter van ca. 40 meter! In de koepel is een voorstelling te zien van Het Laatste Oordeel van onder andere Vasari. Maar er was natuurlijk geen stoel om alles even rustig zittend te bekijken. Wel een gek gezicht hoor, al die mensen met hun gezicht naar boven.

De gevel was nog niet voltooid en werd aan het eind van de 16^de eeuw afgebroken. In 1871 werd de opdracht na een prijsvraag toegekend aan een architect uit Florence en in 1887 werd de façade in neogotische stijl voltooid. Bezienswaardig zijn de drie bronzen deuren aan de linkerkant van de kerk,

die elk versierd zijn met reliëfsculpturen. De meest oostelijke deuren, ook wel bekend als de “poort naar het paradijs”, zijn ontworpen en gemaakt door Lorenzo Ghiberti in de 15^de eeuw. Daarnaast zijn er de noordelijke deuren van Ghiberti en de zuidelijke deuren van Andra Pisano.

Bij de de ingang van de doopkapel hetzelfde verhaal. Lange rij en ik mocht met voorrang weer gratis naar binnen. Jammer genoeg werd de koepel gerestaureerd en zat er een net voor. In deze Battisterio di San Giovanni is ooit Dante gedoopt. We bewonderden de bronzen deuren van de doopkapel, waarvan de naar de Dom gekeerde deur van Ghiberti, de Porta del Paradiso, de beroemdste is. De panelen zijn echter niet meer origineel.

Het Baptisterium is een van de oudste kerken van Florence. Het is een voorbeeld van Florentijns-romaanse architectuur. Gedurende de 12^de eeuw was de doopkapel zelfs enige jaren de kathedraal van Florence. In de loop van de 12^de en 13^de eeuw werd de kapel bekleed met het zo typische groene en witte marmer.

De campanile is van Giotto en werd gebouwd tussen 1334 en 1359. Toen Giotto stierf was alleen het onderste stuk af dat versierd is met twee rijen reliëfs. Andrea Pisano zette het werk van Giotto voort.Later is de toren verhoogd met drie verdiepingen, waarvan twee net dubbele tweelingvensters en de bovenste met een groot drielingvenster. Boven is een uitkragende balustrade, 80 meter boven het Dompein. De toren bevat allerlei voorstellingen; planeten, deugden, vrije kunsten en afbeeldingen van profeten en sibillen.

Ik kan natuurlijk nog veel meer schrijven, maar het moet ook behapbaar zijn. Het is heel mooi om allemaal te zien, maar je moet wel heel, heel veel geduld hebben. In de rij bij de toren, bij de kerk, bij het Baptisterium…… En dan nog niet eens de tijd hebben om alles goed te bekijken.

Intussen gingen wij verder, via de smalle Borgo San Lorenzo, richting de San Lorenzo, de kerk van de rijke familie Di Medici. Ook hier konden we zo naar binnen. De façade zou ooit met wit marmer bekleed worden, maar door gebrek aan geld is dit nooit gebeurd, zodat je nu de ruwe steen ziet. Daarentegen zijn voor het interieur wel kostbare materialen gebruikt. Het is de oudste kerk van Florence en werd aan het einde van de 4^de eeuw door Ambrosius, de later heiligverklaarde bisschop van Milaan, gewijd en in de 11^de eeuw in romaanse stijl herbouwd. De huidige kerk is in de 15^de eeuw ontworpen door Brunelleschi. Als je de kerk binnenkomt zie je boven het portaal een marmeren balustrade die ontworpen is door Michelangelo. De kerk had een serene uitstraling en er waren, in tegenstelling tot de Dom, weinig mensen.

Ik wilde echter ook graag de Cappelle Medicee zien, die zich achter de San Lorenzo bevindt en een aparte ingang heeft. Met een lift (!) konden we naar boven. De eerste reactie van Rinske bij het binnengaan was: “Waauuh!” Het was de tweede keer dat ze dit woord tijdens deze vakantie gebruikte. De andere keer was in Assisi bij het betreden van de Basiiek. De barokke Cappella dei Principi stamt uit de 17^de eeuw.in deze geheel met marmer en andere veelkleurige steensoorten beklede, achthoekige ruimte staan langs de wanden de sarcofagen van de zes Medici-groothertogen opgesteld, onder andere die van Fernando I en Cosimo II. Het inlegwerk met de verschillende steensoorten was een enorm karwei dat pas in de 18^de eeuw klaar was. Prachtig zijn de 16 in marmer, parelmoer, koraal en lapis lazuli uitgevoerde wapens van het groothertogdom. Mensen zijn vaak gekke wezens. Zo waren er twee vrouwen die een foto van de vloer met inlegwerk maakten, maar dan met hun gezicht ervoor!

Rinske wilde na al deze cultuur eens lekker in een pasticceria eten en ze had een lekker adresje gevonden. Wij wurmden ons tussen de stalletjes door waar vooral niet-Italianen hun waar aan de man probeerden te brengen. Met “Bella”, “Madame” en sissen proberen ze je aandacht te trekken. Maar daar zijn wij totaal niet gevoelig voor. We liepen langs de mercato coperto, de overdekte markt, waar ik ook altijd graag kijk. Maar ja, ik had onderweg ook al limoncello creme en chocolade al limone en pesto met pistache geprobeerd en ik wilde ook nog normaal thuiskomen! Rinske kon het tentje niet vinden en bij navraag bleek het op de eerste etage boven de mercato te zijn. Ik zag hoge trappen maar een verkoopster zei dat er ook roltrappen waren, scale mobile. Toen we boven kwamen zagen we een walhalla van eten. Iets wat we ook al in Lissabon hadden meegemaakt. Heel veel tentjes en stalletjes waar je van alles kon kopen en wat er vooral heel, heel lekker uitzag. We vonden een plekje tussen al die kakelende mensen en Rinske ging op etensjacht. Gelukkig weet ze wat ik lekker vind. Gewoon crostini met wat lekkers. Ik kreeg drie broodjes waaronder een met brie, noot, honing en truffel. Heerlijk. Bij Rinske zag ik een gebakken ei, gebakken aardappeltjes en eerlijk gezegd heb ik verder niet goed gekeken.

Wij besloten om terug te gaan naar het station; daar waren we al vlakbij. Alle treinen bleken vertraging te hebben ten gevolge van werkzaamheden. Gelukkig was onze trein op tijd en omdat het station het beginpunt is van de trein had ik tijd om me weer op te hijsen in de trein. We hadden de trein van 15.14. Ik zag de conducteur en zei dat ik er in Figline Valdarno uit wilde maar dat ik niet zo snel was. Op het stoeltje naast ons zat een Italiaan met wie we in gesprek raakten. Hij kwam uit Arezzo en het was heel gezellig. Zo gezellig, dat hij me, toen we bij ons station aangekomen waren, de trein uithielp. Ook de conducteur kwam nog even langs. “Everything ok?” vroeg hij nog. “Yes, thank you.” En hij verdween.