alleen naar Polen

26 juli
Ik bevind mij nu in Malbork, het vroegere Mariënburg en ik geniet van mijn kopje thee op mijn balkonnetje. De lucht is weer blauw en ik ga er zo maar snel op uit. Net is ook mijn ontbijtje gebracht. Het ziet er allemaal lekker en goed uit.

Malbork is vooral bekend om zijn kasteel. Ik moet eerlijk zeggen dat ik er voor deze reis ook nog nooit van gehoord had, maar nu ik het bezocht heb moet ik zeggen dat het echt de moeite waard is. Het imposante complex van rode baksteen op de rechteroever van de rivier Nogat beslaat 21 hectare en is het grootste middeleeuwse kasteel van Europa.

De Kruisridders van de Duitse Orde waren na de Kruistochten op zoek naar een locatie om een eigen christelijke staat te stichten. in 1226 werden ze door hertog Konrad van Mazovië (ik word niet boos als je die naam weer snel vergeet) gevraagd om zijn grenzen tegen invasies van stammen uit het oosten te verdedigen en het christendom te verspreiden.

Binnen vijftig jaar had de Orde een groot gebied veroverd dat zij nu als hun eigendom beschouwde. In 1274 begonnen de Kruisridders van de Duitse Orde met de bouw van het kasteel. In 1308 veroverden de Kruisridders Gdansk, waardoor Polen zijn uitweg naar de zee verloor. De Kruisridderburcht werd toen de “Mariënburcht” genoemd, naar Maria, de schutspatroon van de Orde.

De Orde was religieus van aard en iedereen die toetrad deed een eed op de Kuisheid. De ridders hielden een sober dieet en sliepen op eenvoudige houten bedden. Het succes van de Orde leidde echter tot zelfgenoegzaamheid en verval van normen, hetgeen uiteindelijk leidde tot de nederlaag bij Grünewald in 1410. Na de nederlaag staken de ridders het stadje in brand ter verdediging van de burcht. Uiteindelijk moesten ze in 1465 het kasteel prijsgeven.

De grootmeester verplaatste het hoofdkwartier toen naar Koningsbergen ( het huidige Kaliningrad), waar hij werd gedwongen zich te onderwerpen aan de koning van Polen.

Het mooiste gezicht op de burcht heb je vanaf de plek waar mijn B&B staat, aan de overkant van de rivier. Nobelprijs-winnaar Sienkiewicz schreef er het volgende over:
“Een blik op het kasteel van Malbork was genoeg om elke Pool schrik aan te jagen, want deze vesting met zijn boven-, midden- en onderkasteel was niet te vergelijken met enige andere op de wereld. De Poolse ridders hadden nog nooit zoiets indrukwekkends gezien.”

En leuk hè, dat ging ik nu vandaag bezoeken. Vanuit mijn verblijf kon ik eenvoudig de weg oversteken en via een brug over de rivier naar de burcht wandelen. Het klinkt eenvoudiger dan het was, want het was ontzettend heet vandaag. Voordat ik er was had ik al heel wat vocht verloren. Gelukkig kon ik dat aan de overkant weer eenvoudig aanvullen met de flesjes water die ze daar verkochten. Zij verkochten echter geen papieren zakdoekjes en die gingen ook heel snel. Ik had beter een badlaken mee kunnen nemen. Maar dat staat ook weer zo gek.

Ik dacht dus dat ik vlakbij de ingang was. Het was ook de ingang, maar de kaartverkoop was 550 meter verderop. Een snel rekensommetje leerde me dat ik, voordat ik het kasteel uiteindelijk kon betreden, al anderhalve kilometer gelopen had. En niet over asfalt hè! Nee, asfalteren doen ze hier, als het meezit, alleen de doorgaande wegen. Ik sprak een mevrouw uit Duitsland die hier met de camper was en op het stukje van de snelweg naar Malbork lag alles in de Wohnmobil door elkaar.
Nu was het maar een paar kilometer die niet geasfalteerd waren, maar het is toch lastig. Goed, de stoep is een gevalletje apart. Stenen, tegels, keien, leem......recht, dwars, diagonaal, op zijn kant....het is echt uitkijken geblazen. Daarom neem ik mijn Nordic walking sticks ook mee. Niet om met grote stappen gauw thuis te zijn, maar voor de broodnodige stabiliteit.

Ik moest dus eerst naar de kaartverkoop. Daar was in ieder geval airco. Maar ik moest ook weer terug. Gelukkig stonden er ook weer watervernevelaars (hoe die dingen ook heten mogen) en daar ben ik ook even onder gaan staan. Eindelijk kwam ik bij het kasteel. Via een houten overdekte entree bereikte ik een hele grote binnenplaats. Daar moest het oude mens eerst even op een bankje in de schaduw bijkomen. Ik raakte nog in gesprek met een aardige Duitse dame uit Köln (Keulen, voor degenen onder ons die niet weten waarover ik het heb).
Maar na een tijdje uitrusten moest ik toch weer verder. Ik had moed zitten scheppen om een hoge trap op te gaan. Naar boven ging wel, maar ik moest, nadat ik alles gezien had, ook weer naar beneden. En het eerste stuk had geen leuning. Toen heb ik iemand van de bewaking gevraagd om me te helpen. Die snapte er natuurlijk niets van. Maar ik heb haar meegenomen en het haar laten zien. Toen begreep ze het. Ik mocht me aan haar vasthouden. Als we dan zouden vallen, was ik tenminste niet alleen.

Het bezoek aan het kasteel vergde nogal wat van mijn lichaam. Grote trappen, grote opstappen, naar boven, naar beneden......als Alma mij had kunnen zien zou ze trots op mij geweest zijn. Het is jammer dat ze hier geen weegschaal hebben, want ik had wel eens willen kijken hoeveel dit ochtendje fysiotherapie mij in gewicht gescheeld heeft.

Maar ik moet echt zeggen, het was de moeite waard. Tijdens de oorlog was het zwaar beschadigd geraakt, maar het is goed gerestaureerd. Er worden ook opnames vertoond van oorlogsfragmenten.

Mariënburg ligt natuurlijk in een gebied waar fel gevochten is. Sinds 1945 is Malbork Pools en werden de Duitse inwoners door de Polen en de Sovjet-macht vervolgd, geïnterneerd, verdreven en gedeporteerd naar het gebied van de huidige Bondsrepubliek Duitsland. Een beeld van hoe het er toeging krijg je door het boek “De Geverfde Vogel” van Jerzy Kosinski te lezen. Later werd hij beschuldigd van plagiaat. Maar ik weet wel dat veel van wat hij beschrijft waar is. Ik kende vroeger iemand in Duitsland die alles van nabij meegemaakt had en die ook moest vluchten.
Ze waren op een gegeven moment omsingeld en konden alleen de bevroren Oostzee op vluchten, waar ze gebombardeerd werden.

Je krijgt er ook allemaal wat van mee als je de burcht bezoek. Ik ga hem niet helemaal beschrijven, maar in de boven-burcht is nog een rijk gedecoreerde kerk die niet gerestaureerd is.

Nadat ik moed had geschept en 10 kilo lichter geworden was ben ik rustig naar mijn verblijf terug gelopen. Nu ik dit schrijf denk ik, rustig? Ik kan toch niet rennen. Ik kon alle tijd nemen om over te steken, want het verkeer staat hier de hele dag compleet vast omdat ze tegelijkertijd twee nieuwe bruggen aan het bouwen zijn en nu loopt alles vast.

Na mijn middagrust wilde ik toch wel even wat inkopen om vanavond te eten. Elke dag Pools eten heeft geen goede uitwerking op mijn gesteldheid. En ik begin zuurkool met een augurk ook een beetje zat te worden. Of zouden ze denken dat ik zwanger ben? Ik heb een buikje, maar ja, de leeftijd hè? Dus besloot ik naar de Tesco te gaan, een grote supermarkt. Het was om vijf uur nog 31 graden! In Frankrijk is een bezoek aan een supermarkt voor mij een dagje uit, maar hier is dat toch wel even wat anders. Weinig groenten zoals bij ons, heel veel worsten, grote stukken vlees. Ik heb echt moeten zoeken om iets voor me klaar te kunnen maken. Maar het is gelukt. Sla, komkommer, tomaten, dille en zalm. Een broodje erbij en watermeloen toe. Morgen hetzelfde, alleen met blauwe schimmelkaas. Je kunt in de Tesla ook eten in de bistro, maar nee, dank je, ik kook zelf wel.