Zondag 5 augustus. Torún

Toen ik vorig jaar in Gdansk was zei de receptioniste van het hotel dat ik beslist een keer naar Torún moest gaan. En nu was het moment aangebroken om de stad te gaan verkennen. Maar natuurlijk niet na een ontbijtje. Het woordje –tje kon hier wel weggelaten worden. Het hotel adverteert met “het beste ontbijt van Torún”. Nu was dat voor mij niet doorslaggevend om het hotel te boeken, dat waren de aanwezigheid van een lift en een eigen parkeerplaats.

Ik kan niet onthouden wat er vanmorgen allemaal was. Er stond een vrouw achter een grote tafel waar je omeletten kon laten maken met uitjes, bieslook, spek, tomaten, paprika en knoflook. Hetzelfde gold voor pannenkoeken. Er waren natuurlijk allerlei soorten warme worstjes, je kon eitjes laten koken en laten bakken. Ook kon je toast bestellen en dat werd naar je toe gebracht.

Verder een tafel met yoghurtjes met en zonder fruit, allerlei soorten granen, melk en pap. Manden met broodjes, boterhammen en koelers met vleeswaren en kaas. Verder schalen met hardgekookte eieren met mayonaise en bieslook, kaasrollen met bieslook en zalm, harde worst (ik denk van rendier) en ook gedroogd vlees (rendier?). En als dit nog niet genoeg was waren er salades, komkommer, paprika, tomaten en allerlei soorten fruit. Het smaakte in ieder geval heerlijk. Je kon verschillende sapjes nemen en natuurlijk koffie en thee. En dat alles voor 59 euro per nacht!

Maar omdat ik mezelf op dieet gezet heb mocht ik niet zoveel eten, alleen de magere dingen en wat toast. En een hardgekookt eitje zonder de mayo.

Om 10 uur was ik klaar en had ik gepakt. Vervolgens heb ik betaald en ben ik de stad ingegaan met mijn stokken. De auto mocht blijven staan. Ik kan niet anders zeggen dan dat het personeel heel behulpzaam met alles was.

Ik zou iedereen willen aanraden een keer naar Torún te gaan. Het oude centrum ligt schilderachtig op de oevers van de Wisla en heeft zijn middeleeuw stratenplan behouden. Ook deze stad kwam, net zoals zoveel andere steden in dit gebied, in 1233 in het bezit van de Teutoonse ridders (ridders van de Duitse Orde). Om de stad te beschermen werd aan de oever van de Wisla een burcht neergezet. Het was een plaats van groot strategisch belang en aan het eind van de 13de eeuw werd Torún lid van de Hanze. Dankzij de gunstige ligging was de stad een geduchte concurrent van Gdansk. Kooplieden slaagden erin grote rijkdommen te verwerven.

De bloeitijd was in de 14de en 15de eeuw, toen de onveilige houten huizen werden vervangen door baksteen. Er was echter groeiend verzet tegen de politieke en economische autoriteit van de Duitse Orde en in 1454 veroverde de bevolking het fort van de orde en verjaagde de ridders. In de 15de eeuw speelde de stad een sleutelrol in de opstand tegen de Duitse Orde, die in 1454 resulteerde in een dertien jaar durende oorlog. De strijdbijl wordt in 1466 begraven door het Tweede Vredesverdrag van Torún, waarbij Polen een gebied terugkrijgt dat zich tot Gdansk uitstrekt


Pas in de 17de eeuw leidde de Zweedse bezetting het verval in. Bij de tweede deling van Polen verviel de toen nog bloeiende handelsstad aan het koninkrijk Pruisen en werd het veranderd in een garnizoensstad. Om de vestingsplaats werd in 1878 een 22 kilometer lange ring van forten gebouwd. Pas in 1920 werd Torún weer een deel van Polen. De stad kwam bijna ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog.

Wat is dat een leuke stad! Het is de geboorteplaats van Copernicus en dat moet je weten ook. Het Copernicus huis, de Copernicusstraat en nog veel meer. Maar je begint (natuurlijk) bij de kerk. Daar kon ik echter niet in vanwege de mis die aan de gang was. Dus verder lopen naar de Rynek, de Markt. Wat een ontzettend gezellig plein! Ten eerste staat daar natuurlijk het standbeeld van Copernicus, waar iedereen mee op de foto wil. Op de sokkel staat in het Latijn: “Nicolaus Copernicus uit Torún zette de zon en de hemel stil en de aarde in beweging.” De sterrenkundige wijst met een vinger naar de hemel en houdt een armillairsfeer in zijn linkerhand.

In het midden staat het mooie, massieve raadhuis van rode baksteen van Torún. Het oorspronkelijke stadhuis werd in de 13de eeuw opgetrokken, maar in 1393 in zuiver gotische stijl verbouwd, met twee verdiepingen rondom een binnenhof. Tussen 1602 en 1604 bouwde de Nederlandse Antonis van Opbergen er een verdieping bij, met een stenen beeldhouwwerk en achthoekige torentjes in Nederlandse maniëristische stijl. Het pand werd in 1703 tijdens het beleg door de Zweden in brand gestoken, maar tussen 1722 en 1738 helemaal herbouwd met elementen in de late barokstijl.

Het Huis van Artus is ook mooi. Dit grote pand werd tussen 1889 en 1891 opgetrokken op de plek van een gebouw dat in de vroege 19de eeuw werd verwoest en waar in 1466 het Verdrag van Torún werd gesloten, dat het einde van de oorlog met de ridders van de Duitse Orde bezegelde.

Een opvallend huis is het Huis onder de Ster. In dit mooie herenhuis woonde aan het eind van de 15de eeuw de huisonderwijzer van de zonen van koning Kazimierz IV. Het gotische pand werd aan het einde van de 17de eeuw veranderd in een barokgebouw in Italiaanse stijl met zijn kenmerkende cartouches, guirlandes en de rijke decoratie van de gevel. Boven op de met stucwerk versierde gevel prijkt de vergulde ster waarnaar het huis is genoemd.

Op het plein is ook een fontein met het beeld van een houtvlotter, die volgens overlevering met zijn vioolspel Torún zou hebben bevrijd van een kikkerplaag.
Tegenover het stadhuis staan het oude postkantoor en de Heilige Geestkerk. Er waren natuurlijk nog veel meer mooie gebouwen, maar ik vervolgde mijn route naar de Scheve Toren. Het lijkt wel of elke stad, ja elk dorp een scheven toren heeft. Want neem nu die toren van de kerk waar Gilles begraven ligt, die is ook hartstikke scheef.

Nadat ik nog even een paar poorten gefotografeerd had doemde de Scheve Toren op. Het is een van de grootste attracties van de stad. Hij maakte deel uit van de oude verdedigingswerken en stamt waarschijnlijk uit de eerste helft van de 14de eeuw. Hoewel hij aanzienlijk uit het lood staat, zijn de vloeren die later zijn toegevoegd helemaal waterpas.

Ik kwam langs nog veel meer poorten, gotische huizen en andere bezienswaardigheden, te veel om het hier allemaal te beschrijven. Ik kwam langs de Brama Mostowa (brugpoort), de Brama Klasztorna (Kloosterpoort, niet te verwarren met een wijk in Grootebroek) en de Brama Zeglarska (de Zeemanspoort). En ik heb alles gefotografeerd.

Het was weer heel erg heet, ondanks de regen van gisterenavond en vannacht. Maar er stond wel een lekker briesje. En ik vond het heerlijk om af en toe door een vernevelingsinstallatie te lopen. Net een klein kind. Het was ook nog niet zo druk in de stad, want de meeste Polen zitten rondom de tijd dat ik mijn wandeling deed in de kerk. En daarna gaan ze eten met z’n allen. Of lekker flaneren met de kinderen en opa en oma. Of lekker met de Audi, de BMW, de Range Rover of de Mitsubishi ASX (oh nee, want ik deed niet mee!) stapvoets door de straten rijden. Gezien en gezien worden, daar gaat het hier om. De vrouwen van mijn leeftijd lopen er ook niet zo bij als ik, in een (nette) lange broek, t-shirt, rugzakje en twee walking sticks. Nee, ze hebben een nette jurk aan en een tassie.

Bij het verkeersbureau werd ik helemaal volgestopt met informatie. Wat me wel opviel is dat hier gelukkig niet van de vervuilende hop-on hop-off bussen zijn. Nee, het waren schitterende (nieuwe) oude auto’s op elektra. Dat vind ik minder storend dan die grote bussen.

Om half een was ik weer bij het hotel terug. Even naar het toilet en toen moest mijn bolide achteruit de poort door. Het was allemaal heel smal omdat er nog meer auto’s geparkeerd stonden. Een van de obers werd erbij geroepen om me te helpen. Waarom die mannen nu altijd in mijn auto willen rijden? Denken ze soms dat wij vrouwen het zelf niet kunnen? Ik heb hem gezegd dat hij het verkeer wel even tegen kon houden. En dat deed hij, gedwee. Binnen mum van tijd stond ik buiten de poort van het hotel en reed ik via allerlei eenrichtingsstraatjes de stad uit.

Ik had het goed gepland, want op het moment dat ik in de auto stapte begon het te regenen. Een flinke bui en daarna was het weer droog. Maar tussen Torún en Gdansk viel het met bakken uit de lucht. Gelukkig klaarde het daarna ook wel weer op. Maar je kon niet hard rijden en het viel me op dat op die momenten de Polen het ook rustiger aan deden. Ik kwam allerlei bekende afslagen tegen naar plaatsen waar ik al eerder geweest was. En toen werd het file rijden door de tolpoortjes. Maar met een 20 minuten was ik er doorheen. Het was geen vergelijk met dat wat er aan de andere kant aan file stond. Allemaal mensen die naar het strand geweest waren en naar huis wilden.

Nu naderde ik ook de afslag naar mijn hotel. Ik kwam erom ongeveer drie uur aan. Alleen toen ik mijn internet aan wilde zetten, deed dat het niet. En het doet het nog niet. Hij vraag om een WPA2 wachtwoord, en ik snap er helemaal niets van. Alleen beneden werkt het maar dat zit op een ander adres. Dus nu zit ik beneden. Ze zeggen dat ze het in orde gaan maken. Vorig jaar werkte het ook prima. En wat heel belangrijk is: de temperatuur is hier gedaald naar een aangename 24 graden!