Regensburg

Woensdag 14 juni

Wat is Regensburg toch mooi! Omdat ik hier vier hele dagen ben, heb ik de stad in vier delen verdeeld en elke dag doe ik een deel. Zo doe ik niet te veel op een dag. Maar nu gooit de stad roet in het water! Van 16 tot 18 juni zijn hier de “Bürgerfeste”. Dan rijdt de bus door de oude stad niet met als gevolg dat ik dan meer moet lopen. En juist die Altstadtbus is zo fijn. Hij is gratis en rijdt je van het ene naar het andere monument met een hoge frequentie. Maar ja, met al die feesten is er natuurlijk geen doorkomen aan.

Ik heb hier vanmorgen, na een copieus sekt-ontbijt (ik denk dat dingen die prikkelend zijn goed zijn voor mijn bloedvaten!). om 10 uur de bus naar het centrum genomen. Voor 5 euro heb je een Tagesticket en kun je de hele dag met het openbaar vervoer. Bij de Dachauplatz (dat wist ik nog van vorig jaar) ben ik uitgestapt. Ik zag al gelijk de supermarkt die ik gisteren opgezocht had en waar ik voor vanavond mijn broodjes wilde halen.

Vervolgens liep ik door naar de dom, waarover ik vorig jaar al uitgebreid geschreven heb. Maar dat is het punt met schrijven! Dan denk je later van: “Hè, dat heb ik helemaal niet gezien!” Dus nu heb ik al die dingen aan en in de Dom, die me vorig jaar ontgaan zijn, bekeken. Aan de zuidkant van de Dom, aan de buitenkant, is een reliëf van een zwijn, aan wiens spenen mensen zuigen. Door hun hoofdbedekking is het niet moeilijk om te zien, dat het hier om Joden ging (Judensau). Het varken staat hier symbool voor de duivel en is in het joodse geloof een onrein dier. De “Judensau” beeldt joden als vijanden van de christenen af en was vooral bedoeld om haat te zaaien. Het is shockerend om te zien hoe er in de middeleeuwen met een ander, vreemd geloof omgegaan werd. En je wist ook om welke bevolkingsgroep het ging. Het reliëf is direct tegenover de ingang van de Joodse wijk.

Er is al jaren een discussie over de “Judensau”. Er was in 2005 al een nieuw bordje gekomen dat het antisemitische reliëf in een historische context plaatste. Maar veel mensen uit de joodse gemeenschap vonden de toelichting niet genoeg. Samen met joden en christenen uit Regenburg werd een nieuw bordje geschreven. In de tekst op de nieuwe plaquette distantiëren de Beierse regering en het bisdom van Regensburg zich van de antisemitische weergave van joden. De nieuwe uitleg geeft een signaal tegen het antisemitisme af. Sommigen vinden het uitlegbordje niet genoeg en eisen dat de antisemitische sculpturen volledig worden verwijderd. In een aantal steden zijn de reliëfs verwijderd, in Wittenberg loopt nog een proces.

In de westgevel van de kerk, links en recht van het hoofdportaal, vind je ook reliëfs. Het zijn twee fabeldieren, goed verstopt en je moet weten dat ze er zijn. Zij stellen de duivel en zijn grootmoeder voor. Ik keek ook nog naar de verkondigingsgroep: de lachende engel Gabriël en Maria. Die heb ik ook vorig jaar al uitgebreid beschreven.

Intussen werd de kerk afgezet. Wat bleek? Om 12 uur kwam er een overweging van een kwartier met orgelspel ertussendoor. Dus ik ging mooi zitten. Dit was het orgel waar ik vorig jaar uitleg over had gehad. De organist moet met een onzichtbare lift naar boven; een eis van monumentenzorg. Ik genoot van de muziek en bewonderde de mooie ramen, die de oorlog goed doorgekomen zijn. De tekst was moeilijk te verstaan; het galmde nogal. En dan dwalen je gedachten af. Stel je voor dat ik in de kerk ben en dat ze me niet in de gaten hebben en dat ze mij dan opsluiten in de kerk ….. Moet ik dan banken aan elkaar zetten en alle kussentjes erop leggen? Of moet ik 112 bellen?

Ik had gelezen dat de twee torens verschillend zijn. Daar wilde ik eens goed voor gaan zitten. Maar dat hoefde ik niet, want de ene toren stond in de steigers. Net zoals overigens al jaren het geval is in Keulen.

Toen ik vorig jaar thuiskwam besefte ik dat ik “die alte Kapelle” niet gezien had. Daarom zette ik koers naar dit gebouw, dat vlakbij de dom is. Deze kapel behoorde toe aan de hertog van Beieren en diende als Pfalzkapel voor de heer en meereizende hofhouding. De kapel is ook echt oud. Volgens de legende zou in een veel kleinere rond 700 Hertog Theodo gedoopt zijn. Zeker is, dat ongeveer 200 jaar later Ludwig der Deutsche, koning van Beieren en kleinkind van Karel de Grote, de kerk opnieuw liet bouwen. Hij stichtte een stift voor kanunniken.

De kerk werd in het jaar 1000 na stadsbranden en oorlogsschermutselingen van verval gered en door niemand anders dan keizer Heinrich II. Deze was, voordat hij de troon besteeg, hertog van Beieren en erg verbonden met deze kapel. In 1450 werd een gotisch koor toegevoegd. De echte leeftijd van de kapel kun je aan details aan de gevel aflezen; aan de sculpturen van het hoofdportaal en aan de machtige, vrijstaande toren. Het interieur is weer schitterend uitgevoerd in barok en rococo.

Aan de westkant van de kerk heb je de “Herzogshof”, dat ooit aan de bisschop behoorde. Nu is het een gezellig “Biergarten”. Loop je door, dan kom je uit bij de Porta Praetoria. De indrukwekkende boog van massieve vierkante stenen en een toren ernaast stammen origineel uit 197 na Christus, het stichtingsjaar van Regensburg. Oorspronkelijk moet het er allemaal veel groter geweest zijn. Direct links van de boog was een tweede, even grote boog en rechts een tweede toren. Bovendien waren de twee torens tweemaal zo hoog als degene die nog over is.

Ik keerde terug naar de Domplatz en dacht om toch nog maar eens het treintje te nemen, omdat nu steeds meer stukjes op hun plaats vielen. Maar dat was helemaal volgeboekt. Toen heb ik de Altstadtbus genomen naar het stadhuis. Morgen ga ik met een rondleiding mee. Ik keek nog even rond in een Trachtenladen, omdat ze daar heel vaak mooie witte blouses hebben. Maar helaas voor mij en goed voor mijn portemonnee, niet in mijn maat. Dan maar even een lekker kopje theedrinken op een terras. Het was nog steeds heerlijk weer, tussen de 24 en 26 graden.

Ik besloot dat het genoeg was voor vandaag en liep naar de supermarkt, waar ik lekkere broodjes kocht en wat drinken. Op de bushalte moest ik een kwartiertje wachten maar ach, wat maakt dat uit, ik kon toch zitten!