Regensburg

Zaterdag 17 juni

Ik wilde vandaag eigenlijk gaan winkelen, wat in het Duits “bummeln” is. Maar van bummeln kwam niets terecht. Ik bedacht opeens dat ik niet alles wat ik gepland had om te zien, gezien had. Ik had het villapark niet gezien en daar was het vandaag prachtig weer voor. Bovendien liep ik dan ook niet tussen al die mensen die hier in Regensburg het “Bürgerfest” vieren. Wegomleggingen, overal politie, ziekenwagens die klaar staan, handhavers etc.

Tja, dat “Bürgerfest”, dat is wat. Normaal is het eenmaal per twee jaar, maar nu was het al vier jaar niet geweest vanwege corona. Dus ze gaan nu helemaal los. Dirndl, echt hele mooie jurken, de Lederhosen, de klederdrachtgroepen uit alle windstreken die enthousiast dansen. En heel veel jongeren! Vooral het “Schuhplatteln”, waarbij de danser met de handen ritmisch op zijn schoenzolen slaat, is spectaculair en wat mij betreft een echt sport. Ik kan het in ieder geval niet.

Ik stapte een halte eerder uit dan normaal, bij het Haus der Bayerischen Geschichte. Dan hoefde ik iets minder te lopen in deze hitte. Ik moest richting Ostentor, de best bewaarde poort van Regensburg die ik vorig jaar al gezien en beschreven heb. Ik kan me herinneren dat ik het vorig jaar best wel een stuk vond, maar ik was er nu eerder dan ik dacht. Dat was de eerste 500 meter van vandaag.

Na de Ostentor ging ik linksaf het villapark in, een groene rustige oase in de drukke stad. Het is 1,5 ha groot. Tussen de bomen zie je de contouren al van de koninklijke villa. Pas als je erlangs loopt besef je wat een imposant gebouw het is. Op de voorgrond is bovendien de oude stadsgracht te herkennen als onderdeel van de vroegere vestingwerken. De villa stamt uit ongeveer 1850 en werd toen voor de Beierse koning Maximilian II gebouwd. Het was hem tijdens een bezoek aan Regensburg namelijk opgevallen, dat er voor hem, als vorst van de toenmalige Freie Reichsstadt, geen representatief onderkomen was.

Zonder aarzeling liet hij een stuk grond op een mooie locatie aankopen, aan de stadsrand en met zicht op de Donau. Daar liet hij de villa bouwen. De villa maakt een oudere indruk dan dat hij eigenlijk is. Dat komt doordat er een bouwstijl gebruikt is die toen erg in zwang was, het historisme. Dat is een stroming die terugblikt op het verleden en decoraties ontleent aan diverse vroegere stijlperioden. In dit geval gaat het om een kasteeltje met de uitstraling van de late gotiek en de vroege renaissance. Rondom de villa heeft men bewust bouwrestanten van de oude stadsmuren behouden en in het park geïntegreerd. Op die manier wordt de historische illusie nog verhoogd.

De stad Regensburg had zelf niet genoeg geld om de bouw van een koninklijke villa te financieren. Daarom verkocht de stad een stuk grond en een kasteel in de omgeving om de kosten te kunnen dekken. De bevolking was er erg trots op dat zij in de toekomst een koninklijk slot in hun stad hadden. Ook de gemeenteraad sprak zijn grote dank uit tegen de koning

Onder Maximilian werd de begane grond en de eerste etage vooral als ontvangstkamer of koffiekamer gebruikt. Ook de eetzaal is daar, waar officiële diners en ontvangsten plaatsvonden. Op de tweede etage bevonden zich de kamers van de koninklijke familie en van het personeel. Over een geheime trap kon je op alle etages van de villa komen. Die trap is er nog wel, maar mag op grond van veiligheidsmaatregelen niet meer gebruikt worden.

De villa is maar weinig gebruikt. Na Maximilian II kwamen er nog nauwelijks Beierse koningen naar Regensburg. De villa kwam in het bezit van de staat. Nu is hier de plaatselijke afdeling van monumentenzorg ondergebracht, een ideale oplossing.

.Ik vond het een mooi kasteel en de ligging was buitengewoon, zo met zicht op de Donau. Alleen zullen er toen niet zoveel cruiseschepen gelegen hebben als vandaag de dag. Ik heb eens even staan kijken. Er lag een Nederlands schip, maar ook een Zwitsers schip. Ik geloof dat ik nog nooit zo’n lang cruiseschip gezien heb. Dat zal moeilijk manoeuvreren zijn bij de lage waterstanden! Het was gebouwd in 2021, kan 182 gasten herbergen in 91 hutten en er zijn 45 bemanningsleden nodig. Het heeft een lengte van 135 (!) meter en het is 45 meter breed.

Het zijn natuurlijk allemaal oude mensen aan boord. Velen hebben een rollator of krukken. Dan is het toch wel een stukje lopen naar het centrum voor die mensen, zeker 700 meter tot de dom. Ik sprak een paar oude mensen uit Hannover die het daar ook over hadden en dat er op het stuk ook helemaal geen banken stonden. Ook waren er natuurlijk weer de bekende kinderhoofdjes.

Intussen was ik lekker langs de Donau teruggelopen richting centrum. Ik wilde kijken of ik nog iets kon kopen. Ik had een mooi boek gezien over de barok in Beieren, maar toen ik het in handen had vond ik het toch te gedetailleerd. Een groot warenhuis was vanwege de feesten gesloten, maar er waren nog wel heel wat andere winkeltjes open.

Ik liep naar de Neupfarrplatz, waar het ook vol stond met kraampjes. Ook hier werden er volksdansen uitgevoerd in klederdrachten. Ik had er wel een beetje dubbel gevoel bij, maar misschien is dat overdreven. De Neupfarrplatz is nu een groot plein, maar zo is het niet altijd geweest. Vroeger stonden hier zo’n 40 huizen, de joodse wijk van Regensburg. Generaties lang woonden hier rond 500 mensen redelijk in vrede, totdat zij in 1519 tijdens een progrom verdreven werden en hun huizen bewust met de grond gelijk werden gemaakt. De reden was het feit dat de economie terugliep. In een tijd van armoede en groeiende sociale spanningen zocht men zondebokken, die men de schuld van de ellende kon geven. En dat waren de joden.

Ik moest daaraan denken toen ik al die feestende en hossende mensen zag.

In de 90er jaren van de vorige eeuw zijn hier opgravingen gedaan en heeft men spectaculaire vondsten gedaan. Veel kelders van de oude huizen zijn blootgelegd en wonderbaarlijk goed behouden. Het contrast tussen het lege plein en de overmaat van vondsten onder de grond kan niet groter zijn.

Aan de westkant van het plein zijn fundamenten gevonden van een joodse synagoge. Het verloop van de muren is door een reliëf op straat aangegeven, een werk van de kunstenaar Dani Karavan. Hij heeft het “Plaats der Ontmoeting” genoemd.

Het was mij allemaal wat te veel en ik zocht een rustig plekje op om even te zitten. Daarvoor was de Neupfarrkirche zeer geschikt. Ik kreeg daar water en wat lekkers aangeboden. Het was er heerlijk rustig. De kerk is de enige “nieuwbouw” op het plein. Deze kerk moest de overwinning van het “ware” geloof over het “foute” geloof vieren. Hij was gepland en begonnen als bedevaartskerk ter ere van de maagd Maria. Maar de voltooiing viel in de tijd dat Regensburg evangelisch werd. Na de inwijding in 1542 is het daarom de eerste en oudste evangelische kerk van de stad. Omdat de kerk in tegenstelling tot alle andere kerken zoveel jonger is, wordt de kerk “Neupfarrkirche” genoemd.

Toen ik uitgerust was liep ik door een wirwar van straatjes weer naar mijn bushalte. Het was nog wel een beetje vroeg maar ik was de drukte een beetje zat. Toen ik in het hotel was heb ik eerst lekker een schnitzeltje met patatjes gegeten. Daarna heb ik gedoucht want deze douche is vrij veilig voor mij.

Ik keek naar mijn bed en het leek wel of het mij riep. Ik heb heerlijk twee uur geslapen en daarna heb ik alvast mijn auto en mijn koffers gereorganiseerd, zodat ik dat morgen niet meer hoef te doen.