Zaterdag 4 augustus. Van Tarnow naar Torun

Zaterdag 4 augustus
Van Tarnow naar Torun

Vanmorgen vanwege mijn gevoelige darmen maar twee knäckebroodjes gegeten met jam. En de ober maar vragen: “Can I make some scrambled eggs for you? Bacon?” Ik moet er gewoon even niet aan denken. Dat heeft ook veel met de hitte te maken. De een krijgt migraine, bij mij slaat alles op mijn darmen.

Ik heb rustig de auto ingepakt en mijn koffertje klaargemaakt voor een overnachting. Het schone goed gaat er razendsnel doorheen. Ik moet maar eens kijken of ik het ergens kan laten wassen. Vandaag was het ook weer boven de 30 graden.

Mijn eerste stop was niet zover van Tarnow af, in Zalipie. Ik was er om kwart voor tien en ging gelijk de kerk in. Er waren allemaal vrouwen bezig de kerk voor de zondag te versieren met bloemen. Maar ik ging naar binnen voor de echte volkskunst van dit dorp: het bloemen schilderen. Even een beetje geschiedenis.

In de vorige eeuw kookten de mensen in Zuid-Polen op fornuizen. De rook hing in de woonkamer en ontsnapte via een opening in het plafond. De vrouwen uit dit gebied moesten elk jaar voor speciale gelegenheden de kamers, die zwart zagen van de rook, witten. Ze zetten er met witte was stippen op.

Rond de eeuwwisseling kwam er een ander soort fornuis, met een soort schoorsteen, in zwang. De stippen vormden de aanleiding om een ander soort decoratie toe te passen. In plaats van stippen werden allerlei bloemmotieven op de schoorstenen geschilderd. Eerst werden er natuurlijke kleuren gebruikt, zoals wit, beige en zwart. Meer getalenteerde vrouwen zetten de patronen op papier en hingen ze, als een kelim, boven hun bed. Rijkere vrouwen kochten de motieven van arme, getalenteerde meisjes. Alles werd zo langzamerhand beschilderd.

Het verschijnsel van de beschilderde huizen werd aan het begin van vorige eeuw opgemerkt door studenten en meisjes uit Zalipie werden in de dertiger uitgenodigd op volkskunst shows in Krakau. Ethnografen pleitten ervoor deze volkskunst niet verloren te laten gaan en zo kwam het dat het zich verder ontwikkelde. Er werden heldere kleuren gebruikt en de motieven werden ingewikkelder. Niet alleen bloemen kwamen erin voor, maar allerlei soorten vegetatie en zelfs vogels.

Sinds de 60er jaren worden nu elk jaar competities gehouden, meteen na Sacramentsdag. De “Malowana Chata” (“painted cottage”) competitie wordt elk jaar door het museum in Tarnow georganiseerd en is een groot jaarlijks festival.

Ik wilde die beschilderde huizen weleens met eigen ogen zien. Anja is altijd bezig met bloemen en planten, ze organiseert de tuinrondes, misschien kunnen ze op Wieringen ook wel huizen gaan beschilderen. Best leuk en dan heeft Anja wat te doen als ze gepensioneerd is.

Ik was er om kwart voor tien en toen bleek dat het museum pas om elf uur openging.
Daarom besloot ik vast wat foto’s in het dorp te nemen. Plotseling hoorde ik geroep. Er stond een oude vrouw naar me te zwaaien dat ik moest komen. Ik moest zelfs binnenkomen in haar piepkleine huisje. Zo liepen we met zeven benen: ik met twee benen en twee krukken en zij ook met twee benen en een kruk. Trappetje op, trappetje af. Ik moest het hele huisje zien. En overal, werkelijk overal, bloemetjes. Ze vroeg of ik wat drinken wilde. Dat heb ik maar afgeslagen. Ik heb wel twee beschilderde eieren van haar gekocht en ik kreeg twee dikke zoenen. Dat heb je nou als je niet met een hele groep reist. Ik moest natuurlijk ook de buitenkant nog fotograferen en zwaaiend gingen we uit elkaar.

Nu ging ook het museum open. Het viel een beetje tegen maar ik had wat veel uniekers: ik was bij iemand binnen geweest!

Ik stapte weer in mijn autootje voor de lange rit naar Torun. Tom was bezig om me via allerlei kleine weggetjes (net zoals die op Wieringen) naar de hoofdweg te loodsen, toen hij met, denk ik, een vleugje sarcasme, opeens zei: “Neem de veerpont”. VEERPONT??? Maar dat hadden we niet afgesproken. Ik houd niet van veerponten en vooral niet als er maar net twee auto’s op kunnen. Maar ik had geen keus. Ik stond er ineens. Het bleek zo een pont te zijn die vastzit aan een kabel. We staken de Weichsel (Wisla) over.

Via Kielce en een plaats waarvan ik jullie de naam zal onthouden reden we richting snelweg. De grote tolweg naar Gdansk. Het was knap heet onderweg en ik ben best vaak gestopt. Je wordt slaperig van die hitte. Maar als je stopt en je gaat de auto uit is het net of er een warme deken over je heen gelegd wordt. Dan maar een beetje in een winkeltje rondkijken, even naar de wc en dan weer verder.

Aan de andere kant was het veel drukker. Er was ook een ernstig ongeval gebeurd want ik zag ambulances, brandweerauto’s en veel politie. Eindelijk bereikte ik de afslag naar Torun en ik had mijn portemonnee al klaarliggen. Hoefde ik helemaal niet te betalen! Ik kon zo door de tolpoortjes rijden. Vorige jaar heb ik wel betaald. Ik zal het eens navragen.

Ik had in Torun een kamer geboekt in een oud pakhuis. Torun is een hele oude stad omgeven door een stadsmuur waar poorten in zitten. En om die poorten maakte ik me druk. Want daar moest ik doorheen. Mijn auto is 1.77 en de doorgang was 2 meter. Ik zag dat niet zo zitten. Daarom had ik vanmorgen de receptionist van het hotel in Tarnow naar dit hotel laten bellen waar ik dan het beste de auto kon neerzetten. Dan moest ik een andere poort door en kijken of daar plaats was.

Nou, je begrijpt het al. Alles stond stampvol. Niet iedereen ligt dus aan het strand. En toen ik de poort zag ging mijn adrenaline stromen en toen dacht ik: “Dat lukt me wel.”
En inderdaad schoof ik hem er zo door. Meteen links was weer een poort, die van het hotel. Ook daar ging ik zo doorheen. Ik had echter een hele grote parkeerplaats verwacht maar er pasten maar vijf auto’s op, wel met een beetje passen en meten.
Op een plek stond een hoedje. Toen ik binnenreed kwam er gelijk iemand van de receptie op me af. “Holland, eenpersoonskamer?” Ja, dat was ik en de plaats met het hoedje hadden ze voor mij vrijgehouden. Okay, ik moet ervoor betalen. Maar dat moet ik ook als ik hem ergens anders parkeer. En voor 5 euro staat hij wel binnen, dichtbij het vrouwtje.

Het is dus een heel oud pakhuis waar ik inzit met wat moderne snufjes. Na een douche besloot ik toch maar eens wat te gaan eten. Niet vet en niet veel. Ik bestelde kip en bouillon, maar de jonge kelner had er niets van begrepen dus ik zat met een hele grote kop soep, broodjes met een vette substantie en twee grote kippenpoten met groenten. Ik eet thuis niet eens een hele kippenpoot op, laat staan hier. Dus toen er niemand keek heb ik vlug een kippenpoot weggemoffeld in mijn tas en was mijn bord ineens een stuk leger.

En nu zit ik dus lekker in mijn niemendalletje te schrijven met vriendje ventilator naast me. Het heeft hier vanavond wel even geplensd van de regen, maar de hitte is nog niet weg.

Morgenochtend mag ik wat langer blijven liggen, want op zondag is het ontbijt pas om acht uur. Dan ga ik even de stad in, die is op loopafstand. Ik mag de auto hier laten staan. Ik moet hem morgen natuurlijk achteruit door de poort naar buiten draaien. Nee Fred, de Mitsubishi Grandis had het hier niet goed gedaan. Die had nergens gepast. En morgenmiddag rijd ik via de tolweg, die geen tolweg is, door naar Gdansk op nog geen 200 kilometer van hier. In dat hotel ben ik al vaker geweest en daar staat het welkomstcommittee dan ook klaar. Daar blijf ik weer een paar dagen en misschien laat ik daar wel wat wassen.