Helgoland, de Klippenrandweg

Woensdag 24 augustus.

Ik kom nog even terug op een paar dingen die ik vergeten heb te vertellen. Ik ben hier gekomen met de Halunder Jet, een grote catamaran. Als de golven hoger zijn dan 2,5 meter vaart hij niet uit. In 2019 heeft een grote golf de catamaran getroffen en werden de ramen kapotgeslagen door het water. Het glas vloog in het rond. Dus voor de zekerheid vaart hij niet met ruw weer.

Ten tweede. Hier op het eiland mogen geen auto’s rijden, motoren, scooters etc; alles is verboden. Alleen een paar elektrische taxi’s, de ambulance, de brandweer en de politie mag hier rijden. Je mag ook niet op een e-step, want dat behoort tot het verkeer. Een gewone step weer wel, want dat valt onder sport. Van oktober tot april mogen kinderen tot 14 jaar op Helgoland fietsen, zodat ze het kunnen leren en ze geen achterstand oplopen in vergelijking tot kinderen, die op het vasteland opgroeien.

Vandaag heb ik mijn grote rondwandeling gemaakt. Drie kilometer gelopen over de Klippenrandweg. Ik had al een hele tijd niet zo een grote afstand gelopen. Ik had wel gevraagd wat voor mij de meest gunstige richting was: linksom of rechtsom. Het bleek linksom te zijn. Ik heb nu wel de lift naar boven genomen; ik had tenslotte nog een kaartje met vrije ritten gekregen. Boven aangekomen zette ik meteen flink de pas erin. Je weet wel steeds hoeveel je gelopen hebt of hoeveel je nog moet, want op het pad staat de afstand na elke 250 meter.

Ik passeerde eerst de “Strebergärten”, de volkstuintjes, waar heel wat mensen aan het tuinieren waren. Ik zag fuchsia’s, zonnebloemen, stokrozen en groentetuintjes. Het uitzicht op het Nordstrand en de zee was schitterend. Het voetpad was mooi bestraat. Al gauw kwam ik langs de krater waar een 5000 kg bom was ingeslagen. De bom werd op afstand tot ontploffing gebracht vanaf de Britse destroyer “Lasso”. Maar Helgoland hield stand, en dat terwijl het een ontploffing der superlatieven was, en, zoals koelbloedig werd gezegd, grotendeels met behoud van de eilandsokkel.

Er waren nog veel meer info-borden langs de weg, maar dat zou in dit verband te ver voeren. Ik kwam langs “Georg siin Keller”, die bekend staat als de grootste grot van Helgoland. Er liep een trap naar toe, maar die heb ik maar gelaten voor wat het was. De grote ingang leidt naar een ruime straatvormige ruimte, die na ongeveer 12 meter ellipsvormig wordt. Je kunt erin, maar dit soort dingen is echt niet meer voor mij weggelegd.

Ik liep verder en kwam bij een punt waarvandaan de Helgolanders en hun kuurgasten op 9 mei 1864 de zeeslag konden zien tussen de Pruissische schepen, geholpen door een Oostenrijkse vloot, en Deense oorlogsschepen. De Deense vloot ruimde tegen de avond het slagveld en keerde niet meer terug. Wel beheerste de Duitse schepen de wateren van Holland tot Skagen, aldus een gemeentegriffier van Helgoland.

Ik liep door en het uitzicht werd steeds spectaculairder. Hoge, rode rotsen en mooie vergezichten. Voor ik het wist stond ik bij de Lange Anna en was ik op de helft van mijn wandeling. De Langa Anna, het symbool van Helgoland, is een 47 meter hoge vrijstaande rotspunt van rode zandsteen met een gewicht van ongeveer 25.000 ton en een grondvlak van va. 180 m2. De eigenlijke naam is in het Helgolands “Nathorn Stak” (= Noordhoorn brandingspijler). De tevens met het Oberland verbonden “Kurze Anna”, ongeveer 50 meter oostelijk, is door het afbreken van een groot rotsblok op 31 januari 1976 ook een andere, vrijstaande rots geworden.

De “Nathurn-Gatt”, een boog tussen de nu vrijstaande rots en het eiland is op 16 mei 1860 ingestort; sinds die gebeurtenis is de Lange Anna een monoliet. Van 1903 tot 1927 werd een 1,3 meter lange muur als bescherming aangelegd, zodat deze de branding voor de rots zou breken. In 1969 kreeg de rotsformatie officieel de status van een natuurmonument. In 1979 werd aan de voet van de Lange Anna een ruimte volgestort met beton, om instorten te voorkomen. Deze ruimte was uitgesleten door de branding.

Af en toe was het heerlijk om even te zitten. De banken zijn zo uitnodigend. En niet alleen gewone banken, ook een soort ligbanken waar vanaf je heerlijk over alles heen kunt kijken. Maar ik moest weer verder, anders word ik te stijf. Ik liep nu door naar de Lummenfelsen, oftewel zeekoetenrots. In juni laten de jonge zeekoeten zich hier van ongeveer 50 meter hoogte in zee vallen, de Lummensprung, waar ze geroepen worden door de ouders. Maar nu zaten er vooral Jan van Genten met hun jongen. Als je wilde had je ze zo aan kunnen raken. Elk jaar broeden hier zo’n 5000 tot 10.000 zeevogels.

Na de overwinning over Napoleon en het Vredesverdrag tussen Engeland en Denemarken in 1814 verliest Helgoland de voordelen die het als Britse kroonkolonie had. De hele Britse handel verliep immers over de kroonkoloniën Helgoland, Capri, Malta, de Kanaaleilanden en Gibraltar. In die tijd leefden en werkten meer dan 150 smokkelaars en spionnen op het eiland. Op de rede lagen wel 100 zeilschepen. Er is nu echter geen smokkel meer en de Engelse handelsmaatschappijen sluiten op het eiland. Helgoland krijgt te maken met bittere armoede. In deze moeilijke periode is in 1826 de scheepstimmerman Jacob Andresen Siemens de redder in de nood. Hij sticht het eerste zeebadbedrijf en legt daarmee de grondsteen voor de toekomst van het eiland als Noordzeebadplaats. Vanuit Cuxhaven reisden de eerste (adelijke) badgasten in open schepen naar het eiland, die jaren later door stoomschepen werden vervangen.

Ook op Helgoland kwamen aan het begin van de vorige eeuw, net als in Volendam, schilders om romantische voorstellingen van het vissersleven te maken. En net als in Volendam betaalden ze hun verblijf met een schilderij. Het bizarre decor van het eiland fascineert de schilders van de Romantiek.

Ik passeerde de vuurtoren van Helgoland en ik kwam langs de Berliner Bär, waar ik gisteren ook al geweest was. Het was er behoorlijk druk. Het was een uur en dan zijn zo’n beetje alle ferry’s binnengelopen. Met natuurlijk heel, heel veel mensen. Ik ging nog even zitten met een broodje en een mineola, maar het werd me veel te heet. Beter was het om terug te gaan naar mijn appartement om even lekker een douche te nemen. Want helemaal fris was ik niet meer. Eigenlijk wilde ik na het douchen even lekker gaan liggen, maar ik besloot toch nog maar even naar het kerkje te gaan.

Dus weer met.de lift omhoog en toen richting St. NIkolaikirche. Helemaal opnieuw opgetrokken, want de oude was verwoest. Mooi zijn de votiefschepen in de kerk. Het doopvont is nog origineel. In de kerk zou het graf moeten zijn van commandeur Siemens, maar de kerk ging dicht en ik moest eruit.

De bronzen deuren van de kerk vond ik erg mooi. Op de linkerdeur staat de geschiedenis van Petrus, die Jezus op het meer van Genezareth tegemoet wil gaan en daarbij in het water dreigt te verdrinken. Op de rechter deur staat de als vis afgebeelde handgreep met daarboven de scene van de angstige jongelingen in een boot die zonder bescherming aan een storm ten prooi dreigen te vallen, terwijl Jezus rustig in hun midden slaapt, kort voordat hij de storm tot bedaren brengt.

Siemens was een commandeur op een walvisvaarder en het plein hier in het centrum is naar hem vernoemd. Daarna nog even een parfumerie in voor een kennis die eau de toilette wilde hebben, maar ze verkopen hier alleen parfum. En zo is mijn dag weer ten einde. Morgen naar Düne met de ferry!